مطالعات روانشناسی

تازه ترین مقالات در حوزه روانشناسی کودکان

مطالعات روانشناسی

تازه ترین مقالات در حوزه روانشناسی کودکان

۴ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «کودکان» ثبت شده است

  • ۰
  • ۰

 کودکان و نوجوانان آسیب پذیرترین قشر کاربران اینترنت هستند. اغلب آنها بی تجربه، کنجکاو، احساساتی و از همه مهمتر "تنها" هستند و درست به همین دلیل هدف خوبی برای مجرمان و تبهکاران اینترنتی محسوب می شوند.

نمی‌توان تصور کرد که فرزندان ما بزرگ شوند، رشد کنند، به دانشگاه بروند، وارد حوزه‌های مختلف شوند اما با کامپیوتر سروکار نداشته باشند و شبکه جهانی (اینترنت) را نشناسند. دنیای امروز دنیای  تکنولوژی‌های جدید است که چنان با سرعت وارد زندگی بشر شده و راه نفوذ خود را ادامه می‌دهند که نمی‌توان از کنار آنها با بی تفاوتی گذشت؛ بلکه باید با آنها به روش صحیح برخورد کرد تا بیشترین سود و استفاده حاصل آید. همچنان که اثرات مثبت تکنولوژی‌های نوین در کیفیت زندگی ما قابل انکار نیست؛ در صورت عدم مدیریت صحیح نیز ممکن است تأثیرات مضر آن بر زندگی کودکان و نوجوانان ما غیرقابل جبران باشد.

یکی از مهمترین عوامل برای تعیین اثر مثبت یا منفی رایانه مدت زمانی است که کودک یا نوجوان از آن استفاده میکند و مسئله دیگر نوع فعالیت هایی است که با آنها درگیر است. وقتی بچه برای مدت طولانی از روز پای کامپیوتر می نشیند در سایر فعالیتهای تحصیلی، ارتباطی و اجتماعی دچار عقب ماندگی می‌شود.

استفاده زیاد و کنترل نشده از کامپیوتر موجب افزایش وزن، رکود عملکرد اجتماعی- ارتباطی، گوشه گیری، انزوا و غمگینی می شود همچنین بازی‌های خشن کامپیوتری کودکان و نوجوانان را مستعد مشکلات رفتاری و پرخاشگری می‌کند ولی اگر از برنامه های صحیح آموزشی استفاده شود خلاقیت افزایش می‌یابد و فرصتی برای اکتشاف و جستجوگری در اختیار او قرار می‌گیرد.

 


ایجاد بلوغ زودرس در نوجوانان و اثرات منفی بر رشد طبیعی جسم و روان، گوشه گیری و انزوا و بروز افسردگی در نوجوانان و جوانان، بروز رفتارهای عصبی و غیرمتعادل، تپش قلب و بی اشتهایی و یا کم اشتهایی و رنجور شدن جسم و بی میلی به امر تحصیل و فعالیتهای ورزشی از ​آسیب‌های جسمی و روحی و روانی کار با کامپیوتر و اینترنت برشمرده می‌شود.

همچنین عدم تمایل و یا کم رغبتی به انجام واجبات و حضور در مجامع علمی و مذهبی، مشغول شدن و استفاده زیاد از تلفن همراه برای بازی و یا دیدن کلیپ و موسیقی(اعتیاد به تلفن همراه)، بی‌خوابی و کاهش مطالعات درسی و غیردرسی و بروز افت تحصیلی، انتخاب لباس و آرایش ظاهری به سبک های نامأنوس و ناهنجار و گرایش به سیگار، موادمخدر و کاهش انگیزه برای کار و تلاش از دیگر آسیب‌های کار با اینترنت و رایانه است.

بر اساس اطلاعات سایت پلیس فتا، سروان وحید صاحبکاران توصیه‌هایی را درمورد استفاده فرزندانشان از اینترنت داشته است:

- زمان استفاده از اینترنت را محدود کنید.

- به نوجوان بیاموزید هر چیزی که در اینترنت می بیند یا می خواند حتماً و لزوما درست و واقعی نیست.

- روی سایت هایی که مراجعه می کند حتماً نظارت داشته باشید.

- با اطلاعات و تکنولوژی های جدید آشنا شوید. دور ماندن والدین از پیشرفت های جدید باعث ایجاد شکاف نسلی بین آنها با فرزندانشان می شود.

- زمان هایی را اختصاص دهید تا همراه فرزندتان از سایت های مختلف دیدن کنید، راجع به محتوای آنها صحبت کنید و بازی و فعالیت هایی داشته باشید. در این صورت امکان نظارت شما بر فرزندتان فراهم می شود.

- به فرزند خود بیاموزید که ارتباط برقرار کردن در اتاق گفتگو درست مانند صحبت کردن با یک غریبه است و باید همان احتیاط هایی که در این زمینه به کار می رود باز هم رعایت شود.

- به او بگویید که هیچگاه نباید اطلاعات شخصی و خانوادگی را در اینترنت در اختیار دیگران قرار دهد.

- هرگز با کسی که در اتاق گفتگو آشنا شده ملاقات واقعی ترتیب ندهد.

- به بچه ها آموزش دهید که همان قوانینی که در ارتباطات واقعی رعایت می‌کنیم مانند فحش ندادن، استفاده نکردن از کلمات رکیک و طنزها و مطالب مبتذل و... باید در اینترنت نیز به کار گرفته شود.

 

  • سارا پورحبیب
  • ۰
  • ۰

سید شهرام علیزاده روانشناس و مشاور ، درباره چگونگی کنترل کودکان توسط والدین برای شرکت در کلاس‌های آنلاین و فعالیت در فضای مجازی در روزهای کرونایی، اظهار کرد: با توجه به تعطیلی مدارس و ارائه دروس از طریق نرم افزار‌های آموزشی، میزان استفاده دانش آموزان از تلفن همراه به شدت افزایش یافته که این مساله نگرانی بسیاری از والدین را در پی داشته است.

وی بیان کرد: از سوی دیگر عدم خروج اعضای خانواده از منزل در روزهای کرونایی باعث استفاده بیش از حد تلفن همراه شده و همچنین ساعت خواب و بیداری دانش آموزان تغییر کرده است و برخی تا پاسی از شب بیدار هستند و خود را با تلفن همراه سرگرم می‌کنند.

این روانشناس تصریح کرد: وابستگی بیش از حد معمول به تلفن همراه، عملکرد فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و به عنوان اعتیاد به این وسیله ارتباطی محسوب می‌شود. این وابستگی، اشتغال ذهنی مداوم، کلافگی، تحریک پذیری و بیقراری فرد را موجب می‌شود. صدمه خوردن به روابط بین فردی و تأثیر منفی بر تحصیل نیز از جمله تأثیرات قابل توجه اعتیاد به تلفن همراه به شمار می‌آیند.

علیزاده درباره راهکار برای پیشگیری از بروز چنین مشکلاتی، گفت: ساعات مشخصی را برای استفاده از تلفن همراه تعیین کنید و به فرزند خود اجازه ندهید تا در غیر زمان مقرر از تلفن همراه استفاده کند. دقت کنید که برای انجام این کار باید برنامه‌های جذاب دیگری را به برنامه فرزند خود اضافه کنید؛ مثلاً به همراه دیگر اعضای خانواده بازی‌هایی را ترتیب دهید و فرزند خود را در طول بازی تشویق کنید.

وی افزود: ساعات خواب و بیداری فرزند خود را مدیریت کنید و در صورت نیاز به اصلاح، این ساعات را به طور تدریجی تغییر دهید. شما می‌توانید زمان خواب فرزندتان را به میزان ۱۰ دقیقه عقب‌تر ببرید و او را ۱۰ دقیقه زودتر بیدار کنید.

علیزاده اضافه کرد: شرایطی را فراهم کنید تا فرزندتان پس از انجام تکالیف مدرسه و مطالعه دروس از تلفن همراه استفاده کند. این قانون موجب می‌شود تا آن‌ها به طور قانونمند از تلفن همراه استفاده کنند، همچنین استفاده از نرم افزار‌های آسیب زا را برای او ممنوع کنید و به فرزندتان بگویید که در صورت نصب آن‌ها، به میزان مشخصی که از قبل تعیین شده (مثلا ۲۴ ساعت) نمی‌تواند از تلفن همراه استفاده کند.

وی خاطرنشان کرد: توجه کنید که قوانین تعیین شده در مورد فرزندان خود را به هیچ وجه نقض نکنید و تنبیه متناسب و عادلانه‌ای را برای هر تخلف در نظر بگیرید، در نهایت این نکته را به خاطر داشته باشید که هر گونه تغییر ماندگار در وجود فرزندتان باید به تدریج اتفاق بیفتد. سعی کنید که هر روز به میزان اندکی (مثلا ۱۵ دقیقه) از زمان استفاده فرزندتان از تلفن همراه بکاهید تا با مقاومت و بدرفتاری کمتری از جانب او مواجه شوید.

 

  • سارا پورحبیب
  • ۰
  • ۰

آمنه دقیقی خداشهری، متخصص روانشناسی بالینی کودک و نوجوان ، اظهار کرد: زندگی سال‌های اولیه کودک بر پایه مادر محوری است زیرا مادر سازنده شخصیت عاطفی و اخلاقی کودک است.

او افزود: مادران باید توجه کنند که سن ۳ الی ۴ سالگی کودک بسیار حساس است بنابراین غیبت‌های مکرر مادر در کودک بی تفاوتی عاطفی ایجاد می‌کند که برای طفل امری زیانبخش است.

دقیقی خداشهری گفت: یک اشتباه رایج بین خانواده‌ها به وجود آمده، که اگر فورا نیاز‌های کودک را فراهم کنند ممکن است لوس شود و دیگر نمی‌توان او کنترل کرد. برای کودک زیر سه سال ملاک قرار داد نیاز‌های اساسی آن بوده که به آغوش کشیده شود، مورد توجه بسیار قرار بگیرد تا به امنیت مورد نیاز دست پیدا کند.

او تصریح کرد: بغل نکردن کودک و بی توجهی به گریه هایش احساس عدم امنیت را به او القا می‌کند؛ بنابراین همین که به سن ۹ الی ۸ ماهگی برسد و شما را به‌عنوان فردی جدای از خود بشناسد، دچار استرس می‌شود. به همین دلیل هم میزان گریه‌هایش بیشتر می‌شود و هم وابستگی و آویزان بودنش. او می‌ترسد که شما بروید و دیگر برنگردید چرا که او از بودن شما مطمئن نیست و از در آغوش کشیده شدن سیر نشده و احساس امنیت و آرامش نکرده است.

دقیقی خداشهری بیان کرد: در سن ۱۸ ماهگی وابستگی شکل دیگری پیدا می‌کند. خیلی از والدین می‌گویند که فرزندشان تمایل دارد مدام پیش او باشیم. باید بدانید که این اتفاق کاملاً طبیعی است، چون کودک از ۱۸ تا ۲۱ ماهگی دچار نگرانی، اضطراب و دل‌بستگی نسبت به والدین است و این روند رشد اوست. مدام به مادر می‌چسبد و می‌خواهد بغلش کنند، گریه می‌کند و بغل اطرافیان نمی‌رود. این دل‌بستگی و اضطراب از دست دادن مادر طبیعی است و باید آن دوران طی شود. اما اگر این اتفاق در بزرگسالی بیفتد، غیرطبیعی است.

 

او تاکید کرد: سعی کنید به موقع به نیاز‌های کودک خود توجه کنید. حتی از دیدگاه ما روانشناس‌ها حضور کودکان زیر ۳ سال در مهدکودک‌ها به هیچ وجه سفارش نمی‌شود زیرا کودک نیازمند به محبت واقعی است و کار مربی و پرستار از این حیث کامل نمی‌تواند باشد.

این روانشناس در پایان گفت: در واقع این موضوعات پایه‌های مهم و اساسی تربیت فرزندان ما و آینده پیش روی آنها را می‌سازند. پس بهتراست خانواده‌ها قبل از اقدام برای بچه دار شدن، اطلاعاتی درباره تربیت کودک کسب کنند. جدایی از فرزند نباید کاری کوچک و ساده به حساب آید، اگر چاره‌ای جز آن نیست، لازم است کودک با تضمین و امنیت لازم پشتیبانی شود.

  • سارا پورحبیب
  • ۰
  • ۰

یک مشاور روانشناس معتقد است؛ همیشه تنبلی بچه ها نشانه فرار آنها از مسئولیت نیست بلکه پایین بودن عزت نفس باعث کم کاری فرزندانمان میشود.

محمد صابری، گفت: این روزها والدین تلاش می‌کنند تا محبت و توجه خود را در قالب فراوانی اطلاعات به بچه‌ها نشان دهند درواقع آنها می‌کوشند ذهن فرزندانشان را مملو از اطلاعات کنند تا شاید در آینده بتوانند از آنها بهرمند شوند، درواقع نگاه والدین به آینده تا حدی پر رنگ و غلیظ شده که ابتدایی‌ترین موضوعات پرورشی و تربیتی بچه‌ها فراموش شده است.

وی تصریح کرد: اغلب پدر و مادرها سبد آموزشی فرزندان خود را به کلاس زبان، رباتیک، محاسبات ریاضی و تست زنی خلاصه کرده‌اند و باور دارند که اگر بتوانند بچه‌هایشان را در مدارس تیزهوشان ثبت نام کنند وظیفه والدی را تمام کرده‌اند درحالی که اساس خوشبختی بچه‌ها در آینده به موضوعاتی نظیر عزت نفس، خود باوری، خوشبینی، ارتباط با دیگران، شوق به زندگی و روحیه شکست ناپذیری بستگی دارد.

صابری ادامه داد: توجه به احساس بچه‌ها و پرورش روان آنها به منزله ثبت نام فرزند در کلاس موسیقی، نقاشی و سفال نیست و باید رسانه‌ها والدین را از این سو تفاهم والدی خارج کنند چراکه توجه به احساس نسل جدید یعنی اینکه پدر و مادرها تلاش کنند که حس ارزشمند بودن، خودآگاهی، آرامش و امنیت ذهنی و کنترل خشم و ناراحتی را در نسل جدید القا کنند.

نویسنده کتاب‌های تربیتی، گفت: روی بالا رفتن عزت نفس کودکان باید کار کرد چرا که کسانی که اعتماد به نفس پایینی دارند معمولاً تنبل، خجالتی، بدبین و قابل ترحم و پر از کارهای ناتمام هستند.

این مشاور روانشناس ادامه داد: در حقیقت، عزت نفس بر موفقیت‌های کودک در تمام زمینه‌ها تأثیر بسیاری دارد. مثلاً کودکانی که احساس خوبی درباره توانایی‌های خود دارند، معمولاً بهتر از کودکانی که عزت نفس خوبی ندارند، درس می‌خوانند همچنین تحقیقات حاکی از آن است که بسیاری از رفتارهای آسیب‌زای کودکان مانند بزهکاری، مصرف سیگار، افت تحصیلی و پرخاشگری ناشی از ضعف عزت نفس در کودکان است.

صابری، توجه به احساس بچه‌ها را یکی راهکارهای تقویت عزت نفس در آنها دانست و افزود: هنگامی که به شادی یا ناراحتی کودکتان توجهی نمی‌کنید و عکس العملی نشان نمی‌دهید، در واقع احساسات او را جدی نمی‌گیرید و او را مورد بی‌توجهی قرار می‌دهید و بدین ترتیب عزت نفس کودکتان را از بین خواهید برد و اگر چنانچه فرزند شما در مورد مسأله‌ای نظری می‌دهد، به حرف‌های وی توجه کنید.

صابری خاطرنشان کرد: کودکی فرصت مغتنمی برای شکل گیری شخصیت و تبلور احساسات نیک در بچه هاست احساسات دوران کودکی زندگی افراد را در بزرگسالی درگیر خود می‌کند و شخصیت هر فرد نسبت به شرایط مختلف زندگی از دوران کودکی تأثیر می‌پذیرد.

 

  • سارا پورحبیب